Przede wszystkim trzeba zdać sobie sprawę z tego, że na perkusji trudno zagrać melodię, gdyż bębny i talerze to instrumenty o nie określonej wysokości dźwięków. Oczywiście można próbować dostrajać bębny, szczególnie te o dłuższym wybrzmieniu. Jednak odbywa się to w bardzo ograniczonym zakresie pod względem skali.
Stąd też, dla perkusisty najważniejszy będzie rytm. Dlatego nuty na perkusję są zapisywane na różne sposoby i nie koniecznie na pięciolini. Jeżeli do zagrania danego utworu potrzebujemy bębna basowego, talerza i werbla, można te instrumenty zapisać na trzech liniach, a nie pięciu i takie zapisy wcale nie są rzadkością.
Często spotkamy również partię werbla zapisaną na jednej lini:
Poniżej chciałbym pokazać i omówić najczęściej spotykane sposoby notacji. W wielu podręcznikach do nauki gry, czy innych wydawnictwach, autorzy zamieszczają sposoby notacji poszczególnych instrumentów użyte w danym wydaniu (ang. drumset key). Większość nut jest zapisywana jednak w taki sam sposób lub bardzo zbliżony. Warto zwrócić uwagę na nazewnictwo poszczególnych instrumentów perkusyjnych, gdzie często korzystamy z określeń angielskich, czego powodem jest brak polskich nazw. A że gra na perkusji w dużej mierze rozwinęła się w USA, tak już się utarło.
Werbel – jeden z najbardziej charakterystycznych instrumentów perkusyjnych. Przeważnie zapisuje się go na trzecim polu licząc od dołu pięciolini.
1) werbel
2) werbel grany ciszej aniżeli główne uderzenia, są tzw. piano nutki (ang. ghost notes)
3) werbel grany zdecydowanie mocniej niż główne nuty, stosując akcent
4) rim shot (czyt. rim szot) uzyskujemy uderzając pałeczką jednocześnie w membranę i obręcz co daje charakterystyczne brzmienie, a także mocny akcent
5) cross stick (czyt. kros stik) uzyskujemy grając pałeczką, którą kładziemy jednym końcem na membranie, a drugą stroną (zwykle uchwytem) uderzamy w obręcz nie odrywając pałki od membrany, typowy sposób gry stosowany np. w balladach czy też muzyce latin.
Bęben basowy – często funkcjonuje także jako duży bęben, czy bardziej potocznie stopa albo centrala. Z reguły największy bęben zestawu perkusyjnego na którym gra się nogą. Miejsce jego zapisu na pięciolinii to zazwyczaj pierwsze pole.Tom tomy – standardowy zestaw perkusyjny ma w swoim składzie dwa lub trzy tom tomy, potocznie nazywane przejściami albo przejściówkami. Czasami używa się również skróconej formy tj. tomy. W notacji określa się je jako tom tom I, II i III lub stosownie do wysokości brzmienia tom tom wysoki, średni, niski. Ich oznaczenie na pięciolini to:
1) czwarte pole dla tom tomu 1
2) czwarta linia dla tom tomu 2
3) drugie pole dla tom tomu 3
Hi Hat (czyt. hajhet) – zapisywany w postaci krzyżyka z laseczką na 5 linii w przypadku nut granych pałkami lub na polu pod pierwszą linią w przypadku nut granych nogą.
1) hi hat grany pałką
2) hi hat grany pałką i jednocześnie otwierany
3) hi hat grany pałką i jednocześnie zamykany. To oznaczenie stosują niektórzy autorzy, choć wydaje się ono zbędne ponieważ wystarczy, że nad nutą nie będzie kółeczka, co daje nam do zrozumienia, że hi hat ma być ponownie zamknięty i zagrany pałką (patrz przykład 1)
4) hi hat grany nogą
5) hi hat zagrany nogą pozostaje otwarty, tzw. splash sound (czyt. splasz saund). W tym przypadku często gra się techniką wykorzystującą uderzenia piętą
Talerze – najbardziej typowe rodzaje talerzy to ride (czyt. rajd) i crash (czyt. krasz).
1) ride – zapisuje się go na polu nad 5 linią
2) ride – grany po kopułce, w zapisie zmienia się rodzaj główki nuty
3) crash – najczęściej zapisywany jest na pięciolini wyżej aniżeli ride
Pamiętajmy, że sposób zapisu poszczególnych instrumentów zestawu perkusyjnego zawęziłem do najbardziej typowych. W praktyce występuje wiele odstępstw i dodatkowych oznaczeń. Możliwości są prawie nie ograniczone. Wszystko zależy od autora nut.
Na zakończenie zamieszczam film na którym można podziwiać ogromny zestaw perkusyjny wybitnego drummera Terry’ego Bozzio. Podjęlibyście się stworzenia partytury tego co on gra?
Copyright © 2023 naperkusji.pl | Wszelkie prawa zastrzeżone. Realizacja: creanova.pl
